Ο μικρός πρίγκιπας και η αλεπού, ΑΝΤΟΥΑΝ ΝΤΕ ΣΑΙΝΤ- ΕΞΥΠΕΡΥ

                                                ΕΙΣΑΓΩΓΙΚΑ

Το απόσπασμα που περιέχεται στο βιβλίο της β΄ Γυμνασίου ανήκει στο συμβολικό παραμύθι με τίτλο "Ο μικρός πρίγκιπας" που γράφτηκε στα 1943 από τον Γάλλο συγγραφέα Αντουάν Ντε Σαίντ- Εξυπερύ. Το παραμύθι περιέχει αυτοβιογραφικά στοιχεία.

• . Ο συγγραφέας ήταν πιλότος κατά τη διάρκεια του Β΄ παγκοσμίου πολέμου και εγκατέλειψε τη χώρα του (Γαλλία) μετά την κατάληψή της από τους Γερμανούς. Φεύγει για τις Η.Π.Α. όπου συναντά μια άγνωστη γι’ αυτόν χώρα. Αντίστοιχα και ο αφηγητής που έπλασε για το βιβλίο του είναι ένα πιλότος που προσγειώνεται στην έρημο Σαχάρα (= άγνωστη χώρα) με το αεροπλάνο του. Επίσης ο μικρός πρίγκιπας βρίσκεται μακριά από τον πλανήτη του (= πατρίδα του).
• το περιεχόμενο του βιβλίου αποτελεί ένα μήνυμα προς τη δοκιμαζόμενη πατρίδα του, μακριά από την οποία νιώθει εξόριστος και χαμένος, όπως νιώθει και ο μικρός πρίγκιπας μακριά από τον πλανήτη του. 
• Το βιβλίο είναι ένα μήνυμα αγάπης για τον άνθρωπο. Μιλά συμβολικά και αλληγορικά για τη φιλία και την αγάπη, ενώ είναι αντίθετο με την πολεμική ατμόσφαιρα της εποχής που γράφτηκε. 

Λίγα λόγια για τον συγγραφέα:

   Ο Αντουάν Ντε Σαιντ-Εξυπερύ γεννήθηκε στη Λυών της Γαλλίας το 1900. Καταγόταν από αριστοκρατική οικογένεια  και σε ηλικία 21 ετών γίνεται αεροπόρος. Στα 1940 κατατάχτηκε στο στρατό της Γαλλίας. Μετά την υποταγή της στη Γερμανία, έφυγε για την Αμερική. Το 1943 όμως επέστρεψε για πολεμήσει ξανά τους Γερμανούς, όπου και χάθηκε στα 1944 σε μια αερομαχία κοντά στην Κορσική κυνηγώντας γερμανικά καταδιωκτικά αεροπλάνα.

  Έργα του μεταφράστηκαν σε πολλές γλώσσες και  είναι: «το ταχυδρομείο του νότου», «Νυχτερινή Πτήση», « Η γη των Ανθρώπων», «Κάστρο», «Γράμμα σ’ έναν όμηρο» και το πιο διαδεδομένο «Ο μικρός πρίγκιπας».

ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ ΤΟΥ
Το όνομα του συγγραφέα έχει δοθεί στον αστεροειδή 2578 ο οποίος εντοπίστηκε για πρώτη φορά στο διάστημα το 1975. Ένας άλλος αστεροειδής που ανακαλύφθηκε το 1998 ονομάστηκε Μικρός Πρίγκιπας.Στο αεροδρόμιο της Λυών, της πόλης όπου γεννήθηκε, έχει δοθεί το όνομα του πιλότου-συγγραφέα Σαιντ Εξυπερύ.
Το έργο του Σαιντ Εξυπερύ «Ο Μικρός Πρίγκιπας» αποτέλεσε πηγή έμπνευσης για συγγραφή πολλών άλλων βιβλίων, άρθρων και μελετών. Η ιστορία του Μικρού Πρίγκιπα έχει μεταφερθεί τόσο στη μικρή όσο και στη μεγάλη οθόνη σε παγκόσμια κλίμακα. Επίσης, το έργο αυτό ανέβηκε στο θέατρο ενώ με αφετηρία την πλοκή του έχουν γραφτεί αρκετά τραγούδια σε διάφορες γλώσσες. 
 Η Γαλλία τιμώντας το συγγραφέα Σαιντ Εξυπερύ, είχε τυπώσει στο τραπεζογραμμάτιο των 50 φράγκων τη μορφή του, την πορεία των πτήσεών του καθώς και τη μορφή του μικρού πρίγκιπα. 

Θέμα αποσπάσματος: ο τρόπος με τον οποίο αναπτύσσονται, δημιουργούνται φιλικοί δεσμοί και η διαδικασία ωρίμανσης και κοινωνικοποίησης του ανθρώπου και η αξία της αγάπης στη ζωή του ανθρώπου.

Θεματικά κέντρα (βιβλίο καθηγητη): 

• Η σημασία της προσωπικής επαφής με τους ανθρώπους και τα πράγματα
• Το "ημέρωμα"= η καλλιέργεια μιας συναισθηματικής σχέσης
• Η κοινωνικοποίηση και η συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού
• Οι συβολισμοί που κρύβονται πίσω από τους αφηγηματικούς ρόλους

                                                             Νόημα: 

  Ο μικρός πρίγκιπας αφού περιπλανήθηκε σε διάφορους πλανήτες, έφτασε στη γη.Εκεί βρέθηκε μπροστά σε έναν ανθισμένο τριανταφυλλόκηπο. ΄Μεγάλη, όμως απογοήτευση τον πλυμμύρισε, όταν αντίκρυσε χιλιάδες τριαντάφυλλα όμοια με το δικό του που το θεωρούσε μοναδικό στον κόσμο. Άρχισε λοιπόν να κλαίει. Τότε  εμφανίστηκε μια αλεπού.Αφού κουβέντιασε μαζί του, του έδωσε να καταλάβει πως αυτό που δίνει αξία στα πρόσωπα και τα πράγματα είναι η σχέση που έχουμε δημιουργήσει με αυτά. Του εξήγησε τη διαδικασία, πως δηλαδή θα τη ημερέψει για να γίνουν φίλοι και να είναι μοναδικοί ο ένας για τον άλλο. Τότε ο μικρός πρίγκιπας είδε και το τριαντάφυλλο του με άλλο μάτι, ένιωσε ότι το δικό του ήταν μοναδικό επειδή ήταν δεμένος συναισθηματικά μαζί του. Και όταν μετά συνάντησε ξανά την αλεπού, αυτή του φανέρωσε το μυστικό της ότι δηλαδή θα πρέπει να γνωρίζουμε και να πλησιάζουμετους άλλους με την καρδιά.

Δομή- ενότητες:

1. "Έτυχε όμως… και κανένα μεγάλο πρίγκιπα": Ο μικρός πρίγκιπας και ο ανθισμένος τριανταφυλλόκηπος.
2. "Και, πέφτοντας …καθόλου διακοπές": Ο μικρός πρίγκιπας συναντά την αλεπού - Το «ημέρωμα της αλεπούς»
3. Έτσι μικρός πρίγκιπας … για να το θυμάται": Το μυστικό της αλεπούς και ο αποχωρισμός

Ερμηνευτικά σχόλια: 
         Φιλία: 

• Είναι το αποτέλεσμα του "ημερώματος" 
• Τα βασικά γνωρίσματα της φιλίας όπως φαίνονται από το κείμενο είναι: μοναδικότητα, ισχυροί ψυχικοί δεσμοί, αφοσίωση, ευθύνη, αυτοθυσία.
• Η ζωή χωρίς τη φιλία δεν έχει νόημα, είναι μονότονη.
• οο άνθρωπος έχει ανάγκη από την επικοινωνία και τη φιλία με άλλους ανθρώπους.
• Η αλεπού εξηγεί πόσο δυσεύρετη είναι σήμερα η φιλία, αφου: οι άνθρωποι δεν έχουν πια καιρό να γνωρίσουν τίποτα. Όλα τα αγοράζουν . η φιλία όμως δεν αγοράζεται, γι' αυτό οι σημερινοί άνθρωποι δεν έχουν φίλους. Ο σύγχρονος καταναλωτικός τρόπος ζωής, η έλλειψη χρόνου και εμπιστοσύνης κάνει τους ανθρώπους μοναχικούς, χωρίς επικοινωνία και χωρίς φιλικούς δεσμούς.
  

           Το "ημέρωμα"

• "ημερώνω" σημαίνει δημιουργώ δεσμούς. το "ημέρωμα" είναι η μύηση στους κανόνες και την ομορφιά της κοινωνικής ζωής. Η δημιουργία κοινωνικών δεσμών. Η συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού. Η καλλιέργεια μιας συναισθηματικής σχέσης.
• Χρειάζεται υπομονή, σταθερότητα, μέθοδο, κατάλληλη ατμόσφαιρα. Έτσι δημιουργούνται σταθεροί δεσμοί.
• Πριν από το "ημέρωμα" όλα φαίνονται ίδια, μονότονα, χωρίς νόημα
• μετά το "ημέρωμα" η ζωή αποκτά νόημα και ο ένας έχει απόλυτη ανάγκη τον άλλο. ο άλλος γίνεται μοναδικός, κι οποιον "ημερώνουμε" νιώθουμε υπευθυνοι γι΄αυτόν.

Το μυστικό της αλεπούς:

• Η αλεπού αποκαλύπτει φεύγοντας το μυστικό της: μόνο με την καρδιά, δηλαδή την αγάπη, γνωρίζουμε τον άλλο και γινόμαστε φίλοι. Τα μάτια μας δεν μας δείχνουν την ουσία των πραγμάτων, μας ξεγελούν. Μόνο η ψυχή και η καρδιά με την αγάπη μπορούν να δουν την αλήθεια.Έτσι αγαπάμε αληθινά μόνο με την καρδιά. 

Συμβολισμοί- αφηγηματικοί ρόλοι:

• μικρός πρίγκιπας: ο έφηβος που μέσα από τις νέες εμπειρίες, τη φιλία, τις δυσκολίες, τα εμπόδια περνά στην κοινωνικοποίηση, στην ωριμότητα. Η βαθμιαία πορεία του ανθρώπου στη γνώση μέσω της κοινωνικοποίησης.
• τριαντάφυλλο: τα πολλά τριαντάφυλλα συμβολίζουν την ομορφιά που μας γοητεύει, αλλά μπορεί να μας συγκινήσει γιατί δεν την γνωρίζουμε. Το τριαντάφυλλο του μικρού πρίγκιπα συμβολίζει τουςσταθερούς δεσμούς , την οικογένεια, τους φίλους.
• αλεπού: οι υποχρεώσεις, η γνώση, το μέσο για να γίνει η μετάβαση από τον κόσμο του παιδιού στην πραγματική ζωή, στις σχέσεις. Συμβολίζει την εξυπνάδα, τη σοφία.
• ημέρωμα: η μύηση στους κανόνες και την ομορφιά της κοινωνικής ζωής. Η δημιουργία κοινωνικών δεσμών. Η συναισθηματική ωρίμανση του παιδιού. Η καλλιέργεια μιας συναισθηματικής σχέσης. 
  

Στοιχεία παραμυθιού στον «μικρό πρίγκιπα»:

• φανταστικοί ήρωες (μικρός πρίγκιπας από άγνωστο πλανήτη)
• υπερφυσικά στοιχεία (τριαντάφυλλα και αλεπού που μιλούν ανθρώπινα)
• χρόνος και τόπος αόριστος
• περιπέτεια και γρήγορος ρυθμός
• απλή γλώσσα, λιτό ύφος
• διδακτισμός

Διαφορές με παραδοσιακά παραμύθια:

• είναι μεγάλο σε έκταση, ενώ τα παραμύθια είναι μικρά
• έχει ποιητικό λόγο και αυτοβιογραφικά στοιχεία
• περιεχόμενο συμβολικό, αλληγορικό, στοχαστικό.
• ξέρουμε τον δημιουργό του, ενώ στα παραμύθια όχι
• η αλεπού στα παραμύθια είναι πονηρή (αρνητική εικόνα), ενώ εδώ είναι σοφή

Δείτε μια παρουσίαση του βιβλίου εδώ: